به گزارش یزدفردا: در سال ۲۰۱۵، شیوع گسترده ویروس زیکا در قاره آمریکا، به‌ویژه به‌دلیل ارتباط آن با ناهنجاری‌های مادرزادی در نوزادان، موجب نگرانی جهانی شد. اکنون تیمی بین‌المللی از دانشمندان نشان داده‌اند که این ویروس با استفاده از نانولوله‌های تونلی (Tunneling Nanotubes) به‌طور پنهانی از سلولی به سلول دیگر منتقل می‌شود و به‌ویژه در سلول‌های جفت، این تونل‌ها نقش کلیدی در انتقال ویروس از مادر به جنین ایفا می‌کنند.

مطالعه جدید که در نشریه Nature Communications منتشر شده، نشان می‌دهد که ساخت این تونل‌ها به‌واسطه پروتئینی به‌نام NS۱ صورت می‌گیرد؛ پروتئینی که در سایر ویروس‌های خانواده فلاوی‌ویریده نیز وجود دارد، اما فقط در ویروس زیکا باعث شکل‌گیری این تونل‌های نانویی می‌شود.

به گفته دکتر انوپ نارایانان، استاد بیوشیمی دانشگاه پنسیلوانیا و نویسنده ارشد این مقاله، جفت انسان سد حفاظتی پیچیده‌ای دارد که فقط به برخی مولکول‌ها مثل مواد مغذی یا پادتن‌ها اجازه عبور می‌دهد. کشف ما نشان می‌دهد که ویروس زیکا از طریق تونل‌هایی پنهان از این سد عبور می‌کند، بدون آنکه سیستم ایمنی متوجه شود.

این تونل‌ها فقط یک مسیر ساده انتقال ویروس نیستند. پژوهشگران دریافتند که می‌توانند میتوکندری (منبع انرژی سلول) را نیز از سلول سالم به سلول آلوده منتقل کنند.

به گفته دکتر نارایانان، این ویروس نه تنها پنهانی منتشر می‌شود، بلکه انرژی مورد نیازش را هم از سلول‌های سالم اطراف دریافت می‌کند. این یک مسیر دوطرفه است.

ماجرا از جایی شروع شد که  این تیم تحقیقاتی در حال بررسی سلول‌های آلوده به زیکا زیر میکروسکوپ فلورسانس بودند و متوجه ساختارهای لوله‌ای بین سلول‌ها شدند؛ چیزی که در سایر ویروس‌ها مانند تب دنگی یا زرد دیده نشد. همزمان، گروهی در کالج پزشکی بیلور نیز در سلول‌های جفت انسان همین تونل‌ها را مشاهده کردند. این هم‌زمانی، آغاز همکاری دو گروه شد.

به نقل از ستاد نانو، آزمایش‌ها نشان دادند که در نبود قابلیت ساخت این تونل‌ها، انتشار ویروس زیکا به‌شدت کاهش می‌یابد. این موضوع محققان را امیدوار کرده که با هدف قرار دادن پروتئین NS۱ یا مسیرهای سیگنال‌دهی مرتبط با آن، بتوان دارویی مؤثر برای جلوگیری از انتقال ویروس به جنین طراحی کرد.

دکتر جویس خوزه، استاد بیوشیمی و نویسنده همکار مقاله، می‌گوید: با تغییرات اقلیمی و گسترش مناطق زیست پشه‌ها، خطر بازگشت ویروس زیکا همچنان بالاست. اکنون، ما در مسیری هستیم که بتوانیم از این انتقال پنهانی جلوگیری کنیم.

• نویسنده : یزدفردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا